ނަމޫނާ ރިޕޯޓެއް

ފ. ފަނިފަކުސަފުށްޓަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައަށް ޙައްލެއްހޯދުން

ތަޢާރަފް :

      މިއަދު ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައެވެ. މިގޮތުން ފ. ފަނިފަކުސަފުށްޓަކީވެސް މި މައްސަލައާ ކުރިމަތިލާންޖެހިފައިވާ ރަށެކެވެ. މިއީ ނާކޮޓިކްސް ކަންޓްރޯލް ބޯޑުގެ ފަރާތުން މި މައްސަލަ ރަނގަޅަށް ދިރާސާކުރުމަށްފަހު އޭގެ ޙައްލެއް ހޯދުމުގެ ގޮތުން ލިޔާ ރިޕޯޓެކެވެ. މި ރިޕޯޓު ބިނާވެފައިވަނީ ރަށުގެ ޙާލަތާއި، ރައްޔިތުންގެ ޞިއްޙަތާއި، މަސްވެރިކަމަށް ކުރާއަސަރާއި، ފަތުރުވެރިކަމަށް ކުރާއަސަރާއި، އިޖުތިމާޢީގޮތުން ކުރާއަސަރާއި މިކަން ޙައްލުކުރުމަށް އެޅިދާނެ ފިޔަވަޅުތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

ރަށުގެ ޙާލަތު :

     ފ. ފަނިފަކުސަފުށީގައި މީހުން ވަޒަންވެރިވެގެން އުޅޭތާ 300 އަހަރުވެފައިވާކަމަށް ކުރި ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް މި ދިގުމުއްދަތުގެ ތެރޭގައި މިފަދަ މައްސަލައަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާކަމެއް އެނގޭކަށް ނެތެވެ. މިރަށަށް މަސްތުވާތަކެތި ތަޢާރަފުވެފައިވަނީ މީގެ ދެތިން އަހަރުކުރިންކަމަށް ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. ރާއްޖޭގެ ނިސްބަތުން ބޮޑު އާބާދީއެއް ދިރިއުޅެމުންދާ މިރަށުގެ ¼ އަކީ މަދަރުސާތަކުގައި ތަޢުލީމު ޙާޞިލުކުރަމުންދާ ކުޑަކުދިންނެވެ. މަސްތުވާތަކެތީގެ 'ޑީލަރުންގެ' (ވިއްކާމީހުންގެ) މައިގަނޑު އަމާޒަކީ މިކުދީން ކަމަށް ކުރި ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ. މިބައިމީހުން ދަނީ ސީދާގޮތުންނާއި ނުސީދާގޮތުން މި ކުދީންނަށް މަސްތުވާތަކެތި ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. ހަމަމިއާއެކު މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުމުގެ ސަބަބުން މިރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް މިވަނީ ޞިއްޙީ ތަފާތުމައްސަލަތަކާ ކުރިމަތިލާންޖެހިފައެވެ.

ރައްޔިތުންގެ ޞިއްޙަތު :

      މިރަށުގެ ޞިއްޙީ މަރުކަޒުން މަޢުލޫމާތު ދެއްވިގޮތުގައި ވޭތުވެދިޔަ ދެމަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެކަނިވެސް މިރަށުގެ 20 އިންސައްތަ މީހުންވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ސަބަބުން ދިމާވާ ޞިއްޙީ ތަފާތު މައްސަލަތަކަށް ފަރުވާހޯދުމަށްޓަކައި އައިސްފައެވެ. މީގެތެރޭގައި ބޯއެނބުރުމާއި، ނުނިދުމާއި، ނޭފަތުން ލޭއައުމާއި އަދިވެސް މިނޫން ކިތަންމެ ކަމަކަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށް އައިސްފައިވާކަމަށް އެ ފަރާތުން މަޢުލޫމާތު ދެއްވިއެވެ. ފަރުވާހޯދަން އައިމީހުންގެ 75 އިންސައްތައަކީ ޒުވާންފުރައިގެ ޅަކުދީންނެވެ. މިއަދު މިރަށުގެ ރައްޔިތުން މިވަނީ ތަފާތު ބަލިތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވެފައެވެ. މީގެސަބަބުން ފ. ފަނިފަކުސަފުށި އެ މަސައްކަތަކަށް މަޝްހޫރުވެފައިވާ މަސްވެރިކަމަށްވެސްދަނީ ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކުރަމުންނެވެ.

މަސްވެރިކަމަށް ކުރާއަސަރު :

 މިރަށުގައި މަސްވެރިކަންކުރާ ވަރަށް ގިނަ ޢާއިލާތަކެއް ދިރިއުޅެމުން ދެއެވެ. ނަމަވެސް ޞިއްޙީ ޙާލަތު ތަން ނުދިނުމުގެ ސަބަބުން މީގެތެރެއިން ބައެއްމީހުންނަކަށް މިހާރު ބަރާބަރަކަށް މަހަކަށް ނުދެވެއެވެ. އަދި އަނެއްބައި މީހުން ރޭގަނޑު ހަތަރުދަމު ހޭލައި އުޅެފައި، ދުވާލު މަހަށްނުގޮސް ނިދަން ތިބޭކަމަށްވެސް ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. މިބައިމީހުންގެ އަނބިދަރީންގެ ޚަރަދުބަރަދު ބެލެހެއްޓުމުގެ އެއްވެސް ފިކުރެއްނެތެވެ. މީގެ ސަބަބުން މިފަދަ ޢާއިލާތަކަށް މިއަދު މިވަނީ ވަރަށްބޮޑެތި ދަތިތަކަކާއި ހިތާމަތަކެއް ކުރިމަތިވެފައެވެ. މީގެއިތުރުން އާމްދަނީ ލިބިލިބިއޮތް މަގު ބަންދުވެ، ޞިއްޙީފަރުވާ ހޯދުމަށްޓަކައި ޚަރަދުކުރަން ޖެހުމުގެސަބަބުން މިޢާއިލާތައް މިވަނީ އަތްމަތި މުޅީން ހުސްވެ ހަދާނެގޮތް ބޮޑުވެފައެވެ.

ފަތުރުވެރިކަމަށް ކުރާއަސަރު :

       މަސްވެރިކަމަށްފަހު މިރަށަށް އާމްދަނީ ލިބޭ މައިގަނޑު އަނެއް މަސައްކަތަކީ ފަތުރުވެރިކަމެވެ. މިރަށުގައި ފަތުރުވެރީންނަށް އެއްޗެހި ވިއްކާ ހަތަރު ފިހާރަ ހުރެއެވެ. މި ފިހާރަތަކުގެ ވެރީން މަޢުލޫމާތު ދެއްވިގޮތުގައި މީގެ 2 އަހަރު ކުރީން އެއިން ކޮންމެ ފިހާރައަކަށްވެސް މަހެއްގެ މައްޗަށް، ޚަރަދު ކަނޑާފައި ފައިދާއަށް މަދުވެގެން -/10000 ރުފިޔާ ލިބެއެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު މި ޢަދަދު މިވަނީ އޭގެ ¼ އަށް ވެއްޓިފައެވެ. ފަތުރުވެރީން މިރަށަށް އައުން މަދުވެފައިވާ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ ރަށުތެރެ ނާމާންވުމެވެ. މަގުފޭރުމާއި، ވައްކަންކުރުމާއި، ކަޓަރުއެޅުންފަދަ ކަންތައްތައް މިއަދު މިވަނީ ޢާންމު ކަމަކަށްވެފައެވެ. މީގެ ސަބަބުން މަސްވެރިކަމެކޭ އެއްފަދައިން ފަތުރުވެރިކަންވެސް މިވަނީ ވަރަށްބޮޑަށް ހީނަރުވެގެން ގޮސްފައެވެ. ރަށުގެ އިޤްތިޞާދީ ޙާލަތު މިވަނީ ވަރަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ. މިހުރިހާ ސަބަބަކާހުރެ މިރަށުގައިވަނީ އިޖުތިމާޢީ އެތައް މައްސަލަތަކެއް ކުރިމަތިވެފައެވެ.

އިޖުތިމާޢީގޮތުން ކުރާއަސަރު :

     މިރަށަށް މިއަދު މިވަނީ ތަފާތު އެތައް މައްސަލަތަކެއް ކުރިމަތިވެފައެވެ. ފޭރުމާއި، ވައްކަންކުރުމާއި، ޒިނޭކުރުމާއި އަދި މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުންފަދަ ކަންތައްތައް ވަރަށް ގިނަވެފައެވެ. ސިއްރާއި ފާޅުގައި މިފަދަކަންތައްތައް ކުރާމީހުންގެ ނިސްބަތް ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޢާއިލާތަކުގެ މެދުގައިވާ ގުޅުމަށްވެސް ދަނީ ބުރޫ އަރަމުންނެވެ. ކުރި ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި މިރަށުގެ 30 އިންސައްތަ މީހުންނަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންނެވެ. މިފަދަ މީހުންގެ ސަބަބުން ރަށުތެރެ މިއަދު މިވަނީ ނާމާންވެފައެވެ. ދީނުގައި ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކަންތައްތަކަށް އެއްވެސް ޖެހިލުމެއްނެތި މި މީހުން އަރައިގަންނަމުން ދެއެވެ. ގިނަދުވަސްދުވަހު މިސްކިތްތަކުގައި ދެސަފުވެސް ހަމަނުވާކަމަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

ޙައްލު :

    މި މައްސަލައަށް ޙައްލެއް ހޯދުމަށްޓަކައި ކުށްކުރާމީހުންނަށް ހަރުކަށި އަދަބުތައް ދިނުން މުހިންމެވެ. އަދި ޢާންމުންގެ މެދުގައި، ޚާއްޞަކޮށް މަދަރުސާތަކުގައި ކިޔަވަމުންދާ ކުދީންގެ މެދުގައި ހޭލުންތެރި ކުރުވުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގުން މުހިންމެވެ. މައިންބަފައިންނާއި ދަރީންނަށް މަސްތުވާތަކެތީގެ ބިރުވެރިކަން އިޙުސާސު ކޮށްދޭން ޖެހޭނެއެވެ. ދީނީ ނަސޭޙަތާއި، ފަތުވާ ދޭންޖެހޭނެއެވެ. އަދި މި ވަބާއިން ސަލާމަތްވެފައިވާ މީހުން ގެނެސް އެމީހުންގެ ތަޖުރިބާތައް ރައްޔިތުންނަށް ކިޔައިދިނުމަކީވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ހަމަމިއާއެކު ރަށުގެ ތަފާތު ކޮމެޓީތަކާއި ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން، މިރަށަށް މަސްތުވާތަކެތި އެތެރެވުން ހުއްޓުވުމާއި، މިރަށުގެ ޒުވާނުން މުނިފޫހިފިލުވުމަށްޓަކައި ދާނެ ސްޕޯޓްސް (ކުޅިވަރު) ސެންޓަރެއް ހުޅުވުމަކީވެސް މިކަމަށްއެޅޭނެ ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅަކަށް ވާނެއެވެ.